Yeni doğan bebeklerinin davranışları sınırlı olup doğdukları andan itibaren bazı reflekslerle kendi davranış ve hareketlerini düzenleme eğilimi vardır. Yeni doğan çevresini büyük ilgi ile gözlemlemekte, çevresini anlamaya çalışmakta, seslere, hareketli ve parlak objelere, çevresindeki insanlara tepki vermektedir.
Yeni doğan bebekler refleks hareketini sahip olarak doğarlar ve verdikleri tepki, davranışlar reflekslerden oluşmaktadır.
Motor Becerileri:
Bir bebeğin fiziksel gelişimi başta başlar, sonra vücudun diğer bölgelerine doğru ilerler. Örneğin, emmek oturmaktan önce gelir, oturmak da yürümeden önce gelir.
Yeni doğan ilk zamanlarda karnından tutulduğunda başı öne doğru düşer.
Sırt üstü yatarken başını kaldırıp çevirebilir.Bebek oturma pozisyonuna çekildiğinde boyun başını destekleyemez.
Doğduğu andan itibaren var olan ilkel refleksler şunları içerir:
- Babinski refleksi, ayak tabanına dokunulduğunda ayak parmakları dışa doğru açılır.
- Moro refleksi(irkilme refleksi), kolları uzatır, sonra büker ve kısa bir çığlıkla onları vücuda doğru çeker; genellikle yüksek sesler veya ani hareketlerle tetiklenir.
- Palmar el kavrar, bebek elini kapatır ve parmağınızı “kavrar”.
- Yerleştirme, ayak tabanına dokunulduğunda bacak uzar.
- Plantar kavrama, bebek ayak parmaklarını ve ön ayağını esnetir.
- Emme, yanağa dokunulduğunda meme başı aramak için başını çevirir ve meme ucu dudaklara değdiğinde emmeye başlar.
- Basma ve yürüme, her iki ayağı bir zemin üzerine konulduğunda, gövdesi desteklenerek hızlı adımlar atar.
- Tonik boyun tepkisi, bebek sola baktığında sol kol uzar, sağ kol ve bacak içe doğru bükülür .
Bilişsel Gelişimi;
Yeni doğanın bilişsel gelişimi hareket ve algılardan oluşan zeka biçimidir.İlk 18 aya kadar hareketleri algılama ve hareket düzenlemekten ibarettir.
Yeni doğanların olgunlaşmamış göz kasları vardır ve yakın mesafeyi görebilirler ama görsel görüntüleri anlamlı şekiller halinde organize edemezler.
- İlk iki ayda parlak ışık, ana renkler, çizgiler, noktalar ve desenler onları cezbeder.
- Gözler çoğu zaman uyum içinde hareket eder.
- Tanıdıkları ilk ‘nesne’ insan yüzüdür.
- İlk üç ayda, kendi dünyalarındaki belirli yüzleri ve diğer şeyleri (oyuncak ayıları gibi) tanımaya başlarlar.
Dil Gelişimi:
Yeni doğanın tek iletişim aracı ağlamaktır. Bebeğinize mümkün olan en kısa sürede yanıt vermeniz önemlidir. Böylece onlar, kendileri için orada olacağınızı anlarlar. Konuşmanın özellikleri şunları içerir:
- Yedi ya da sekiz haftaya kadar seslerini keşfetmeye ve cıvıl cıvıl sesler ve sesli harfler çıkarmaya başlarlardır.
- Yaklaşık sekiz hafta sonra bile, söylediklerinizi dinleyecekler ve ardından sizinle ‘konuştuklarında’ sesler çıkaracaklardır.
Kaynakça:
Allen K. & Marotz L.Gelişim profilleri, Delmar Publishers.1999.
Greenspan S. Bebeklik ve erken çocukluk döneminde psikopatoloji ve uyum, International Universities Press.1991.
Lingham S. & Harvey D. Çocuk Gelişim Kılavuzu, Churchill Livingstone.1988
Yavuzer H.Çocuğun İlk Altı Yılı.2005
