Artık onlara psikolojik araçları öğretmek, yetişkinliğe geçişlerinde yardımcı olabilir. Çocuğunuzun akranları ve arkadaşları ile nasıl ilişki kurduğu, üzerinde çok az kontrole sahip olduğunuz bir şey gibi görünebilir. Ancak ebeveynler ve bakım verenlerin rehberlikleri, çocuklarının daha sonraki yaşamlarında sağlıklı ilişkiler ve arkadaşlıklar geliştirmelerine yardımcı olma konusunda büyük bir fark yaratabilir.
Çocuklarda akran ilişkilerini inceleyen Dr. Mitch Prinstein, ebeveynlerin çocuklarına ilişkin yaklaşımını şu şekilde özetlemiştir: “Ebeveynler çoğu zaman, ‘Eve geldikleri ve yapmalarını istediğim şeyi yaptıkları sürece çocuklar çocuk olacak, önemli olan tek şey bu’ diye düşünür”. Ancak araştırmalar, çocuklukta sınıf arkadaşları arasında daha sempatik olan çocukların, daha az sempatik olanlardan daha iyi durumda olduğunu gösteriyor. Çünkü olumsuz akran etkileşimleri, saldırgan davranış kalıplarına ve düşük özgüvene sebep oluyor gibi görünmektedir.
Bilime dayalı olarak, çocuğunuzun sosyal açıdan anlayışlı bir yetişkine dönüşmesine yardımcı olmanın yolları şunlardır:
Okul Öncesi Çocuklar
Prinstein, sosyalleşme becerilerinin erken çocukluk döneminde öğretilmesinin önemini vurgulamaktadır. Çünkü araştırmalar, iyi sosyal becerilere sahip çocukların okulda kalma, gelecekteki ilişkilerinde mutlu olma ve sağlıklı kalma olasılıklarının daha yüksek olduğunu gösteriyor,
Prinstein’ın küçük çocukların ebeveynleri ve bakım verenlerine önerileri şunlardır:
Çocuklara nasıl sıra alınacağını gösterin.
Bilim, sosyal etkileşimlerimizde nasıl karşılık vereceğimizi ve empati kuracağımızı öğrendiğimizde ilişkilerin başarılı olduğunu gösteriyor. Prinstein, çocuğunuzla oyun zamanını, birlikte yaptığınız her aktiviteyi dayatmasına izin vermek yerine, nasıl sıra alacaklarını göstermek için bir fırsat olarak kullanın, demiştir. Örneğin, peluş hayvanlarla oynamayı önerebilirler, o zaman birlikte bir kitaba bakmayı önerirsiniz. Çocukların bu tür etkileşimlere alışmalarına yardımcı olmak, akranlarıyla bir araya geldiklerinde aynı becerileri kullanabilmeleri için esneklik kazanmalarına yardımcı olur.
Oyun zamanlarını yapılandırın.
Araştırma ayrıca, küçük çocukların sosyal becerilerinin olumlu ebeveyn katılımından güçlü bir şekilde etkilendiğini bulmuştur. Prinstein, ebeveynler çocuklarının sosyal fırsatları organize etmelerine yardım ettiğinde ve çocuklar ebeveynlerin iyi sosyal uygulamalar sergilediğini gördüklerinde, kendilerinin de iyi sosyal beceriler geliştirme olasılıklarının daha yüksek olduğunu söyledi. Ek olarak, oyun saatini (ne zaman, kiminle ve birlikte ne yaptıkları) belirlemek, çocukların sosyal becerileri öğrenmelerine ve yeni arkadaşlar edinmelerine yardımcı olabilir. Tabii ki, çocuklar büyüdükçe, ebeveynlerin çocukların bu kararların çoğu için daha fazla sorumluluk almasına izin vermesi önemlidir.
Okul Çağındaki Çocuklar
Anaokuluna ve ilkokula başlayan çocuklar hala kendine çok odaklıdır. Bu nedenle başkalarını düşünmeye başlamalarına yardımcı olmak için iyi bir zaman. Prinstein, küçük çocuklar somut terimlerle düşündükleri için, “Önerileriniz daha çok beceri odaklı olmalı, onlara gerçekten kullanmaları gereken kelimeleri söylemelisiniz,” demiştir.
Nazik davranmalarına yardımcı olun.
Prinstein, “Çocuğunuza, diğer çocukları mutlu etmek veya belirli bir aktiviteye dahil olmak için ne yaptıklarını sorun ve bunun mekanizmasını gerçekten anlamalarına yardımcı olun” dedi. Çocuğunuz diğer çocuklarla oynuyorsa ve örneğin tek başına oturan bir çocuk görürse, çocuğunuza katılmak isteyip istemediğini sormasını önerin.
Başkalarının bakış açısını anlamaları için onları teşvik edin.
Çocuğunuz belirli bir oyuncakla oynamaktan hoşlanıyorsa, diğer arkadaşlarının aynı oyuncakla oynamaktan nasıl zevk alıp almayacağını sorun. Bu alıştırma, çocukların başkalarının kendilerinden farklı olabileceğini anlama ve bu süreçte empati kurma becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.
Ortaokul Çağındaki Çocuklar
Çocuklar ortaokula girerken, akran ilişkileri 2 açıdan daha belirgin hale gelir. İlki, bir çocuğun akran gruplarına ne kadar iyi uyum sağladığı, diğeri ise, bir çocuk bir kalabalığa uymasa bile bire bir arkadaşlıkların geliştirilmesidir.
Bu yaş grubundaki çocuklara yardım etmenin bazı yolları:
Popülerliği tartışın.
Araştırmaya göre iki tür popüler çocuk vardır: “sempatik” olanlar -pozitif, empatik liderler ve çekici, agresif, etkileyici veya “havalı” olmak gibi statüyle ilgili nedenlerle popüler olanlar. Prinstein’a göre bu ayrım çocuklar için kafa karıştırıcı olabilir, ancak bu farklılıkları açıkça açıklayarak “onların doğru yolu seçmelerine gerçekten yardımcı olabilirsiniz”.
Arkadaşlık becerilerinin gelişimini teşvik edin.
İyi arkadaşlıklar; duygusal olarak beslenme, incinebilirliklerini gösterme, güven ve sadakat gösterme, sorunlarla başa çıkma ve gelişmelerine yardımcı olma gibi birkaç ortak bileşeni içerir. Prinstein, çocuğunuzla bu nitelikleri ve bu tür arkadaşları nasıl seçebileceklerini tartışmayı önerir.
Özgüvenlerini besleyin.
Prinstein, ortaokul çocuklarının dışlanma tehdidine rağmen kendilerine hakim olmayı öğrenmeleri gerektiğini ifade etmiştir. “Çoğu çocuk, bu yaşta akranlarından en azından biraz zorbalık yaşayacak” dedi. “Onlara bunun muhtemelen kendi hatalarından değil, zorbaların duygularını kontrol etmede ve daha uyumlu yollarla arkadaş edinmede yaşadıkları zorluklardan kaynaklandığını öğretmek önemlidir.” Ortaokul aynı zamanda çocuklara akran sorunları hakkında kendi kararlarını vermeleri için rehberlik etmek ve onları desteklemek, onlara danışmanlık yapmak için orada olduğunuzu belirtmek için iyi bir zamandır.
Ergenler
Çocuklar ergenlik çağına girerken, akran ilişkileri; romantik ilişkiler, derinleşen arkadaşlıklar ve artan akran baskısı ile daha karmaşık hale gelir. Çocuğunuzun bu karmaşık sosyal yaşamına nasıl yardımcı olacağınız aşağıda açıklanmıştır:
Güvensizliklerini normalleştirin.
Prinstein, çoğu gencin sosyal ve kimlik kaygıları vardır, bu nedenle çocuğunuzun “herkesin muhtemelen onun kadar kendileri için endişelendiğini” hatırlamasına yardımcı olun. Gençleri akranları için empati kurmaya teşvik edin çünkü onlar da pek çok karmaşık şeyle uğraşıyorlar.
Kendileriyle gurur duymalarına yardımcı olun.
Çocuğunuzun kendi kimliğine değer vermesine ve onu beslemesine yardımcı olmaya devam edin ve onu akran baskısına boyun eğmemeye teşvik edin. Prinstein, başkalarıyla bağ kurmak bu aşamada büyük bir odak noktası olsa da, “araştırmalar, çocukların aslında akranlarının ne istediği ile ebeveynlerinin ne istediği arasında orta noktada değerler yarattığını gösteriyor” demiştir.
Nihayetinde, çocuklar akran ilişkileri hakkında sizden daha fazla şey biliyorlar ve yakında çoğu kararı kendi başlarına almaları gerekecek.
Prinstein’a göre “Ebeveynler çocuklarına hayatlarının geri kalanında sahip oldukları her kişisel ve profesyonel ilişkide kullanacakları becerileri öğretebilirler”. “Çocuğunuzun düşünceli ve başkalarına karşı kapsayıcı bir yetişkin olmasını istiyorsanız, şimdi böyle olduğu için onu ödüllendirin.”
Kaynak
