Geçmişte bireylerin kimlikleri sosyal çevresi ve yaşadığı toplum bağlamında gelişim gösterirken bugün bu etki alanı içerisine sosyal medya da dâhil olmaktadır.Kimlik, bir özellik, bir nitelik belirtisidir. Birer özellik, birer nitelik gösteren kimlikler her şeyden önce farklılıkları da ortaya koyar. En geniş anlamıyla, bireyin tüm özelliklerini kapsar hem kişinin kendisini nasıl gördüğü hem de toplum tarafından nasıl görüldüğü, kimlik kavramıyla ilgili konulardır. Birey, kimlikler aracılığıyla toplumsal çevreye uyum sağlar.
Bireyler gerçek hayatlarına paralel olarak internet aracılığıyla girdikleri sosyal medya platformlarında birçok kişi ile etkileşime girebilmekte ve çeşitli hesapları takip edebilmektedir. Aynı zamanda bu ortamlar kullanıcıların kendilerini yansıtmasında ve oluşturmasında da önemli rol oynamaktadır. Özellikle sosyal medya çağının ortasında doğan bireylerin yaşadıkları yere ve zamana eşlik eden platformların yapısı, kimlik gelişiminde öne çıkan etkenlerden biri olmaktadır. Dolayısıyla fiziksel yaşantımızda üstlendiğimiz kimliklerin yanı sıra sosyal medya ile inşa ettiğimiz ve dijital kimlik olarak adlandırabileceğimiz yeni bir türü daha ortaya çıkmaktadır. Sosyal medya üzerinden ve bu platformların etkisi ile oluşturulan kimlik türü ise dijital kimlik olarak adlandırılmaktadır.
Kimlik oluşturma sürecinde medya etkili olan faktörlerden birini oluşturmaktadır. Sosyal medya da bu manada varlığını hissettirmektedir. Sosyal medyadaki kişiler, ağların kendisinden ve oradaki diğer kullanıcılardan da etkilenmekte, kimlik inşa etme sürecinde, bu alanlardaki deneyimler ön plana çıkmaktadır. Yaşam tarzları ile değerler yansıtması bakımından insanlarla, gruplarla ve diğer hesaplarla girilen etkileşim kullanıcının kimliğinin yapılandırılmasında rol oynamaktadır. Böylece kullanıcı, gördükleri doğrultusunda ve bunlardan etkilendiği ölçüde hayatını biçimlendirerek kimliğinin yönelimini belirleyebilmektedir.
Sosyal ağ siteleri, 20’li yaşlarında olan ve bu yaş altındaki kişilerin hayata bakışlarını şekillendirmede ve gençlerin henüz oluşmamış kişiliklerinde önemli bir etken olmaktadır. Nasıl ki başka canlılar bulundukları alanlara adaptasyon adına değişim göstermekte, genç yaştaki insanlar da dijital evrenin taleplerine uyum sağlamak için bu yönde gelişim göstermektedirler.
Sosyal medyada genç bireylerin şekillendirilmeye ve etkiye açık kimlikleri kolaylıkla istenen biçimlere sokulabilmektedir. Henüz tam anlamıyla kişilik özelliklerinin oturtulamamış olması, bu insanların diğer insanlardan, paylaşımlardan, egemen söylemlerden, trendler ve aykırı olmanın çekiciliğinden etkilenmesi oldukça kolay olabilmektedir. Kişiliğin ve kimliğin gelişme döneminde bu platformlar ortasında bulunan gençler üzerinde sosyal medya, insanların kimliklerini biçimlendirmesinde belirleyici rol oynamaktadır.
Kaynaklar ve İleri Okumalar:
- Aronson, E., Wilson, T. D., Akert, R. M., Sommers, S. R. (2016). Social Psychology. Pearson.
- Bauman, Z. (2020). Kimlik. Mesut Hazır (Çev.), Ankara: Heretik Yayınları.
- Buckingham, D. (2008). Introducing Identity. David Buckingham (Ed.), Youth, Identity, and Digital Media. (s. 1-24). Cambridge: The MIT Press.
- Cloninger Susan, C. (2004). Theories of Personality: Understanding Persons. New Jersey: Pearson.
