Ergenlik, gelişimsel olarak birçok değişimin yaşandığı bir dönemdir. Bu dönemde ebeveynlerle kurulan ilişkiler de değişir. Ergenler hem özerk olmak isterken hem de ebeveynlerinin desteğine ve sevgisine ihtiyaç duyarlar. Günümüzde, özellikle babaların biricik ve tamamlayıcı rolü anlaşılmaya başlandı. Artık, babaların rollerinin “disiplini sağlayan”, “evin geçimini sağlayan” ve “erkeksi rol modeli” olmanın çok ötesinde, “bakım veren”, “rehberlik eden”, “öğretmen”, “rol model” ve “destekleyici eş” rolüne sahip olduğu görülebilir. Bu anlamda babaların çocuklarının yaşamına aktif katılımı ergenler için büyük önem taşımaktadır.
Baba katılımı (father involvement), babaların “çocuklarının yaşamına olumlu, kapsamlı ve aktif katılımı” olarak tanımlanmaktadır.
Bunlar;
*Baba-çocuk arasındaki doğrudan iletişim (oyun, sözlü/sözsüz iletişim vb.)
*Ulaşılabilir olma (çocuğun ihtiyacı olduğunda müsait olma,iletişime açık olma vb.)
*Çocuğa yönelik sorumlulukları yerine getirme (randevuları takip etme, nafaka vb.)
*Çocuğun topluma kazandırmak için sosyal destek ağı oluşturma olarak özetlenebilir.
Ergenlerle farklı zaman dilimlerinde tekrar tekrar yapılan araştırmalar, baba katılımının ergenlerin riskli davranışlarının ortaya çıkma olasılığını azalttığını göstermiştir. Ayrıca her iki cinsiyet için ergenlerin daha az depresif belirtiler gösterdiği görülmektedir.
Yine yakın zamanda yapılan bazı araştırmalar baba katılımının olduğu ilişkilerde erkek ergenlerin davranış sorunlarını daha az gösterdiğini, bilişsel becerilerinin de daha gelişmiş olduğunu göstermiştir. Davranış sorunlarına madde kötüye kullanımı, şiddet eğilimi, evden kaçmak gibi yıkıcı davranışlar örnek gösterilebilir. Bilişsel beceriler ise genel anlamıyla eleştirel düşünme becerileri, dikkat, bellek, mantık gibi kavramları ifade eder.
Kız ergenlere bakıldığında ise baba katılımı fazla olan ilişkilerin; psikolojik sorunları daha az gösterme, sigaraya başlama olasılıklarının daha düşük olması, erken ergenlik riskinde azalma, erken cinsel deneyimlerde azalma ve genç gebelikte azalma ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, baba katılımı arttığında kız ergenlerin bilişsel gelişimi, sosyal duyarlılığı, bağımsızlığı ve cinsiyet rolü gelişimi olumlu yönde etkilenmektedir.
Özetle, babaların rolü ergenlerin gelişimi ve refahı için oldukça önemlidir. Babalar ne kadar çocuklarıyla iletişim kurarsa, ulaşılabilir olursa, sorumluluklarını yerine getirirse ergenlerin iyi oluşu da artmaktadır.
Kaynaklar
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0140197117300763
