Unutkanlık, en temel anlamıyla daha önce hafızamızda saklanan bilgileri hatırlayamama veya geri getirememe anlamına gelir. Günümüzde yaygın bir problem olarak çıkan unutkanlık durumuyla bazen hatırlatıcılar sayesinde, bazen farklı yöntemlerle baş etmeye çalışıyoruz fakat yine de bu problemin sebebini anlamak, çözüme ulaşmak için yolumuzu aydınlatacaktır.
Neden unutkanlık yaşarız?
Unutkanlık yaşamamızın birkaç nedeni vardır. En yaygın nedenlerden biri basitçe yaştır. Yaşlandıkça beyin hücrelerimiz küçülür ve beynimizin bilgiyi alma ve saklama yeteneği azalır. Bununla birlikte, unutkanlık aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi başka faktörden de kaynaklanabilir:
- Stres ve kaygı: Stres altındayken, beynimiz acil tehdide odaklanır ve bilgiyi akılda tutmak ya da önceden bildiğimiz şeyleri hatırlamak zor olabilir.
- Uyku eksikliği: Hafızanın birleştirilmesi için uyku şarttır. Yeterince uyumazsak, beynimizin anıları oluşturma ve saklama yeteneği bozulabilir.
- Yetersiz beslenme: B vitaminleri gibi temel besinlerin eksikliği beyin fonksiyonlarını etkileyebilir ve unutkanlığa yol açabilir.
- Tıbbi durumlar: Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı veya inme gibi bazı tıbbi durumlar unutkanlığa veya hafıza kaybına neden olabilir.
- İlaçlar: Bazı ilaçlar hafızayı etkileyebilir ve yan etki olarak unutkanlığa neden olabilir.
Unutkanlığın Psikolojik Nedenleri
Unutkanlık ve kaçınma arasında bir ilişkiden söz edilebilir.
Rahatsız edici veya nahoş bir şeyden kaçındığımızda, onu düşünmekten veya hatırlamaktan da kaçınmaya çalışabiliriz. Bu, belirli anıları veya düşünceleri bastırmaya veya görmezden gelmeye çalıştığımız bir “duygusal kaçınma” biçimine yol açabilir. Bununla birlikte, bu tür bir kaçınma aynı zamanda unutkanlığa da katkıda bulunabilir, çünkü bilgiyle aktif olarak ilgilenemeyebilir ve onu hafızamızda kodlayamayabiliriz.
Örneğin, bir arkadaşımızla zor bir sohbetten kaçınıyorsak, sohbet hakkında düşünmekten veya sohbet sırasında söylenenleri hatırlamaya çalışmaktan da kaçınabiliriz. Bu, unutkanlığa yol açabilir ve belirli ayrıntıları veya bilgileri hatırlamayı zorlaştırabilir.
Unutkanlık için neler yapabiliriz?
Zihinsel olarak aktif kalmak unutkanlık problemi için yapabileceklerimiz arasında: Sık sık okuma yapmak, bulmaca/sudoku çözmek veya yeni bir kursa başlama, hobi edinme gibi zihinsel olarak uyarıcı faaliyetlerde bulunun.
Farkındalık ve rahatlama tekniklerini uygulayın: Meditasyon veya yoga gibi teknikler, stresi azaltmaya ve hafızayı korumaya yardımcı olabilecek odaklanma ve konsantrasyonu geliştirmeye yardımcı olabilir.
Kaçınıyor olabileceğiniz konuları düşünün: Unutkanlık, bazen de düşünmekten hoşlanmadığımız veya bizi rahatsız eden konulardan kaçınma olarak da ortaya çıkabildiği için özellikle unutkanlık yaşadığınız konuların neyle ilgili olduğunu ve ortak yönlerinin neler olabileceğini bulmaya çalışın. Bu ortak temalardaki duygularınızı ve orada neye ihtiyacınız olduğunu anlamak için kendinize şefkatle yaklaşın.
