Köprü dönemi (ergenlik) çocukluk ve yetişkinlik arasında köprü oluşturan bir tür geçiş dönemidir. Anlaşıldığını hisseden genç bu köprü sürecini daha yumuşak atlatabilir. Bu geçiş döneminde gençlerde fiziksel duygusal ve bilişsel farklılaşmalar görülür. Bu farklılaşmalar içerisinde en çok sıkıntı yaşanan konulardan biri ilişkilerdir. Bu ilişkilerin oluşumunda ise kilit konu iletişimdir. Aile içi iletişim kavramı; aileyi oluşturan her bireyin birbirlerine karşı düşünce, davranış ve sözlü olarak yaklaşımını ifade eden bir kavramdır. Aile üyelerinin birbirlerine seslenişi, fiziksel ve duygusal yakınlığı tek tek üyelerin yaşadığı sorunlara ve birlikte yaşanan sorunlara nasıl yaklaştığı, sorun çözme yöntemleri ve sabırları aile içi iletişimi şekillendirir.
Bu dönemde beyindeki karar, kontrol, duygu ve davranışları kontrol eden beyin bölgesi olan frontal lob değişim ve gelişim gösterir. İletişim konusu tümüyle bir değişikliğe gittiği bu dönemde duygusal iniş çıkışlar, patlamalar, içe kapanma yahut dışa dönüş sağlayan davranışlar görülebilir. Riskli eylemler ve düşünülmeden alınmış kararlar da bu döneme özgü artış sağlayabilecek davranışlardandır. Burada duygu ve davranışlarına yönelik kontrol kaygı yaşayan gençlerin bu denemelerinin altında toplumsal kabul ve kimlik arayışı olabilir. Burada yapılması gereken iş birliği içerinde olmaktır. Aksi halde aile içinde hatalı davranışa yönelik suçlayıcı ve reddedici tutuma maruz kalan genç kabul almak istediği dış dünyaya tamamen yaklaşacak ve aileden uzaklaşacaktır.
Ebeveyn ve genç arasındaki etkileşim süreci çok önemlidir. Çünkü daha çok fen bilimleri içerisinde duyduğumuz etki-tepki kanununun en belirgin örnekleri bu süreçte de karşımıza çıkar. Yani ebeveyn gençten etkilenip tepki verdiğinde genç de ebeveynin tepkisinden etkilenerek etkiye karşılık ebeveynine tepki vermektedir.
İletişimde; Genç’in duygularını kabul edip, yardım etmeyi isteyen, bu yardımda da sınırı genç’in çizmesine olanak sağlayan en etkili cümlelerden bir tanesi; Anlıyorum, peki senin için yapabileceğim bir şey var mı ? şeklindedir. Bu dönemde bu tür davranışlar gerçekleştiren gence empatik yaklaşmak, zor bir süreçten geçildiğini ifade etmek gerekir. Genç’e baskı yapmak ve sağlıklı sınır koymak arasındaki farkı açıklamak ve bu sınırları belirleyerek bir yaşantı oluşturmak yaşanan ve yaşanması muhtemel sorunları çözümleyebilir. Konunun çözümlenememesi ve ergenin sınır konusuna direnmesi durumunda bir profesyonelden destek almaktan kaçınılmamalıdır.
Kaynaklar ve İleri Okumalar:
- AKÜN, Ebru. (2005). “Öfke ve Öfke Denetim Problemleri Olan Ergenlerin Aile İçi Çatışma Temsilleri: Aile Yapıları, İletişim ve Problem Çözme Becerileri”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Akün, E. (2013). Yapısal aile sistemleri kuramı bağlamında ergenlik döneminde aile yapısı ve ergenlik dönemi sorunları. A.Ü. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 53(1), 85-116.
- Bayraktar, F. (2007). Olumlu ergen gelişiminde ebeveyn/akran ilişkilerinin önemi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 14(3), 157-166.
- Bradford, K., Vaughn, L. B. ve Barber, B. K. (2008). When there is conflict. Interparental conflict,parent-child conflict, and youth problem behaviors. Journal of Family Issues, 29(6), 780-805.
