EMDR, etkili ve güvenli bir şekilde uygulanan, beyinde olumlu etkileri olan ve çeşitli sendromlarda yararlı olduğu araştırmalarla kanıtlanmış bir psikoterapi yöntemidir. Türkçe açılımıyla “Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme” anlamına gelmektedir.
Kötü yaşanmışlıkların ardından ortaya çıkan duygusal sorunlar ve düşünsel, davranışsal problemlerin iyileştirilmesinde etkili bir terapi yöntemi olan EMDR terapi, bireylerin gözlerini sağa ve sola hareket ettirmesi sonucunda beynin iki yarımküresinin uyarılmasını hedef almaktadır. Göz hareketleriyle iki yarımkürenin uyarılması sonucunda bireylerdeki rahatsızlık veren duygu, düşünce ve davranış şekilleri üzerine yoğunlaşmak mümkün olmaktadır. EMDR terapi ile rahatsızlıkların, sorun yaratan duygu, düşünce ve davranışların eskisi gibi yoğun yaşanmadığını bu anıları hafiflettiği bilinmektedir.
EMDR Terapisi Nasıl Uygulanır?
EMDR terapi, danışanların bilinci açıkken uygulanır ve terapi sürecindeki ilk aşama bireylerin olumsuz izler taşıyan bir anıyı zihninde canlandırması ve çift yönlü uyaran verilmesidir. Bu uyaranlar, gözleri sağa sola hareket ettirerek, kulaklıkla ses verilerek veya danışanların ellerine titreşim verilerek dokunma şeklinde gönderilmektedir. Zihinde canlandırılan anı ve verilen uyaranlarla birlikte bireylerin hangi duyguları hissettiği üzerine yoğunlaşılır. Bu aşamadan sonraki adım, anıların yeniden işlenerek yerine olumlu bilgilerin konulmasıdır. Böylece bireylerin rahatsızlıkları tedavi edilmiş olur ve gelecekte bu rahatsızlıklar ile ilgi sorun yaşamaları engellenir.
Emdr tedavisi 8 temel evreden oluşur. Her bir evre için gereken seans sayısı ve her seansa dahil edilen evre sayısı danışandan danışana değişiklik göstermektedir.
1. Danışanın Öyküsü ve Tedaviyi Planlama: Danışanımızın getirdiği probleme dair yaşantısal olayları ele alınır.
2. Hazırlık: Danışanla terapötik bağın kurulması, EMDR hakkında bilgilendirilmesi ve etkilerinin açıklanması, danışanın endişelerinin ele alınması, rahatlama ve güvenlik prosedürlerinin başlatılması amaçlanır.
3. Değerlendirme: Terapist, danışanın hedef anının belirlenmesi, bu anı ile ilgili bugünkü negatif inancını ve duygularını, bedenindeki hislerini ve yerini ve arzuladığı pozitif inancını belirlemesine yardımcı olur.
4. Duyarsızlaştırma: Bu aşamaya danışanın anıyı temsil etmek üzere seçtiği resme odaklanması, negatif inancını düşünmesi, negatif duygularını yaşaması ve tüm bunların bedeninde yarattığı değişimi hissetmesi ile başlanır. Ardından danışan zihnini serbest bırakır. İçeriğini veya nereye doğru gittiğini kontrol etmeden zihninden geçen her şeyin farkına varır.
5. Yerleştirme: Hastamızın pozitif inancını pekiştirmek amacıyla setler uygulanır.
6. Beden Tarama: Danışanın pozitif inancı tamamen yerleştirildikten sonra hedefi ve pozitif inancı aklında tutup vücudunu baştan aşağı taraması ve beden duyumu olarak herhangi bir gerginliğin kalıp kalmadığını farketmesi istenir.
7. Kapanış: Terapist danışana geri bildirimde bulunur, gerektiğinde rahatlatacak bazı teknikleri uygular, seanstan sonra neler olabileceğini anlatır. Psikolojik tepkileri hakkında kısa notlar almasını ister.
8. Yeniden Değerlendirme: Bir önceki seansın değerlendirilmesi yapılır. Terapist önceki seansta ulaşılmış pozitif sonuçların yerleşip yerleşmediğini kontrol eder. Ayrıca danışanından gelen yeni verileri değerlendirir. Bu değerlendirmeler sonucunda işlemleme süreci devam eder veya diğer anılarla çalışılmaya başlanır.
EMDR Ne Kadar Sürer?
EMDR terapi literatüründe ‘kısa süreli terapiler’ grubunda yer alır. EMDR tedavisinin ne kadar süreceği sorunun tipi, danışanın bugünkü yaşam koşulları, önceki travmaların sayısı ve etkisi ile bağlantılıdır. Her kişinin bilgileri kendi değerleri ve deneyimleri doğrultusunda kendine has bir biçimde işlemesi de süreyi etkiler (EMDR Derneği , 2022 tarihinde http://www.emdr-tr.org adresinden erişildi).
Kitap: EMDR: Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme: Temel Prensipler, Protokoller ve Prosedürler-Francine Shapiro
